Ẩn mình trong bộ mã nguồn của các website đã hơn một thập kỷ qua, JavaScript đã nổi lên trở thành nhân tố chính trong cuộc chiến trình duyệt mới.
JavaScript là công cụ cho phép các nhà phát triển tạo ra mọi thứ từ những menu đơn giản đến các ứng dụng trực tuyến phức tạp trong nền tảng Internet ngày nay. Chính JavaScript là nhân tố gần đây đã châm ngòi cho cuộc chiến trình duyệt mới.
JavaScript ra đời vào giữa thập kỷ 90 khi Internet Explorer của Microsoft thách thức trình duyệt đang thống lĩnh thị trường lúc đó – Netscape Navigator. IE đã giành phần thắng, nhưng hiện tại IE lại đang phải đối mặt với thách thức từ kẻ thừa kế của Navigator – Mozilla Firefox và những “kẻ thù” mới như Google Chrome, Apple Safari và Opera.
Tất cả các đối thủ của IE đều lấy khả năng xử lý JavaScript làm thế mạnh tấn công của mình – thậm chí còn phá triển riêng engine JavaScript cho trình duyệt như Chrome với V8, Firefox TraceMonkey, Opera có Furhark và sắp tới là Carakan, Safari mới có Nitro – là phiên bản do Apple phát triển từ WebKit Squirrelfish
Mặc dù hiện tại IE vẫn đang lết sau các đối thủ về khả năng xử lí JavaScript nhưng Microsoft vẫn tỏ ra quan tâm về khả năng tổng thể của trình duyệt hơn là chỉ riêng khả năng xử lý JavaScript.
Mới đây, Microsoft tung ra phiên bản mới nhất của trình duyệt con cưng của mình – Internet Explorer 8. “Chúng tôi sẽ cải tiến các engine script trong thời gian tới nhưng hiện nay chưa rõ liệu có bao nhiêu người cảm thấy bị gò bó với khả năng xử lý script của trình duyệt hiện tại,” Dean Hachamovitch, giám đốc phụ trách IE của Microsoft cho biết. “JavaScript hiện chỉ chiếm một tỉ lệ nhỏ trong việc tăng tốc độ tải về của một trang web. Nó là một phần, nhưng chưa bao giờ là tất cả.”
Bởi vì nó dễ được cân đong đo đếm nên khả năng xử lý JavaScript thường được lấy làm “tâm điểm đại diện cho khả năng xử lý của toàn bộ trình duyệt”. Microsoft gần đây đã tiến hành một bài test với các trình duyệt hiện có, theo đó thì IE8 xử lý tốt hơn nhiều so với Firefox 3.0.5 và Chrome 1.0.
Trong khi đó, một ngày trước khi IE8 phát hành, Google cho ra mắt trang Chrome Experiment để đề cao khả năng xử lý JavaScript và quảng bá cho trình duyệt con đẻ của mình. Trong khi Chrome có thể chạy các “ứng dụng web” một các hoàn toàn tự tin thì IE lại tỏ ra khá e dè.
Trình duyệt và ứng dụng web
Sự khác nhau giữa các hãng đối thủ trong cuộc chiến trình duyệt có thể được tút về một vấn đề: trong khi Microsoft vẫn đang tập trung vào nền tảng web của ngày hôm nay thì các hãng đối thủ lại đang tập trung cho web của ngày mai.
Internet đã biến đổi rất nhanh từ khi chỉ là những trang web tĩnh để đọc với các đường liên kết đến một trang web chứa các ứng dụng có thể thực hiện các tác vụ và tương tác với người dùng. Hay nói cách khác, các trình duyệt hiện tại cũng phải xử lý dữ liệu bên cạnh việc tải các trang web. Microsoft hiện vẫn giữ vị trí thống lĩnh với 67% thị phần trình duyệt – theo con số thống kê của Net Applications – phản ánh xu hướng web thống trị hiện nay, và các hãng đối thủ của Microsoft lại nhắm tới cái đích mà họ cho rằng sẽ trở thành xu hướng thống trị trong nay mai.
“JavaScript càng nhanh bao nhiêu thì các website sẽ càng trở nên thú vị và tăng khả năng tương tác lên bấy nhiêu,” Mike Beltzner, giám đốc phụ trách Firefox của Mozilla nói.
Gã khổng lồ tìm kiếm cũng đồng ý với nhận định này: “Chúng tôi thấy rất nhiều nhà phát triển web phải kêu ca với thực tế là họ không thể thực hiện những thứ họ muốn bởi những giới hạn với JavaScript,” Darin Fisher, chuyên gia phát triển Chrome của Google cho biết. JavaScript rõ ràng không phải là tất cả, nhưng Google kết luận rằng “việc nâng cấp JavaScript chính là cơ hội lớn nhất để tăng tốc trình duyệt mà chúng ta có thể làm lúc này.”
Google quan tâm trực tiếp đến việc tăng tốc JavaScript bởi nó là một trong những công cụ tốt nhất hỗ trợ điện toán đám mây – là dạng ứng dụng và dịch vụ internet thay thế các ứng dụng trên máy tính cá nhân hiện nay.
Các ứng dụng được xây dựng trên nền tảng JavaScript như Google Docs, Google Calendar và Gmail rõ ràng ngày càng trở nên phổ biến. Ngoài ra, Yahoo, Facebook và rất rất nhiều các trang web khác cũng sử dụng nhiều JavaScript. Bản thân Microsoft cũng đang tiến hành phát triển phiên bản Office trực tuyến – cũng là một dạng ứng dụng web.
Zoho của AdventNet – cung cấp các công cụ xử lý văn bản trên nền web – là một công ty khác cũng đang rất quan tâm tới việc tăng tốc JavaScript.
“Chúng tôi rất thích thú bởi nó phản ánh một bước đột phá quan trọng trong khả năng xử lý JavaScript cũng như tăng cường khả năng cho những ứng dụng như của chúng tôi,” Sridhar Vembu - giám đốc điều hành của Zoho bình luận về thế hệ trình duyệt tiếp theo. “Trong một năm tới đây, tôi nghĩ chúng ta sẽ thấy những trình duyệt này sẽ lật ngược thế cờ và áp đảo thị trường.”
Vembu cũng tỏ ra lạc quan về việc Microsoft sẽ sớm thu hẹp khoảng cách về JavaScript với các hãng đối thủ. “Tôi tin rằng Microsoft sẽ sớm đuổi kịp các hãng đối thủ,” ông nói.
Tuy nhiên, nếu chỉ nhấn mạnh vào tầm quan trọng của chỉ JavaScript với các ứng dụng web thì đã xem nhẹ vấn đề. (Tất nhiên là ngoài ra còn có một số yếu tố khác thuộc về chất lượng trình duyệt như bảo mật, khả năng hỗ trợ plug-in, sự hỗ trợ từ hệ điều hành, giao diện người dùng và cả sự hỗ trợ từ các website), các ứng dụng web còn được hỗ trợ từ các chuẩn web sắp tới như HTML5 và CSS. Nhưng JavaScript chính là chiếc cầu nối các thành tố đó vào trong một website để giúp nó có thể “thực hiện” được một tác vụ nào đó chứ không đơn giản chỉ là “thể hiện” một cái gì đó.
“Tất cả đều được kết nối bởi JavaScript. Nó thực sự là ‘xương sống’ của trang web,” Beltzner nói.
Cuộc đua phát triển trình duyệt
JavaScript không phải tự nhiên nổi lên trong 1 sớm một chiều mà sự phố biến của nó đã được củng cố từng bước khi các nhà phát triển phát hiện ra có thể sử dụng nó để tạo ra khả năng tương tác giống như trên ứng dụng PC cho các ứng dụng web. Lấy ví dụ như với Yahoo Mail, người dùng có thể chọn vào một thư và kéo thả nó vào một thư mục. Ngôn ngữ JavaScript cao cấp hơn này còn được gọi là Ajax.
“Một vài năm trước đây, các nhà phát triển bắt đầu áp dụng các công cụ phát triển mới sử dụng nhiều JavaScript hơn trước đây,” Beltzner nói. “Chúng ta đang đạt tới thời điểm mà các nhà phát triển web muốn làm nhiều hơn khả năng các trình duyệt hiện tại có thể xử lý được.”
Trong năm 2008, các JavaScript engine bắt đầu được chú ý như là những ngôi sao mới của trình duyệt. Tháng 6 Apple phát triển Squirrelfish từ nền tảng WebKit, sau đó là Squirrelfish Extreme vào tháng 9. Firefox cũng tung ra TraceMonkey vào tháng 8. Google quảng cáo công cụ biên dịch JavaScript - V8 cùng với trình duyệt “con đẻ” Chrome của mình vào tháng 9. Trong tháng 2 vừa qua, Opera giới thiệu Carakan và cũng trong tháng đó Apple trình diễn Safari 4 với tốc độ tải JavaScript vượt trội.
“Tôi cho rằng chính WebKit đã châm ngòi cho cuộc chạy đua này,” Mike Beltzner nói. “Với việc các đối thủ các đều tìm cách tăng tốc trong cuộc đua khiến chúng tôi không khỏi tự hỏi liệu chúng tôi đã làm mọi thứ tốt nhất có thể hay chưa.” Và sự ra đời của Chrome rõ ràng càng khiến cho áp lực tăng cao.
Microsoft cũng tự bảo vệ ý kiến của mình. “Chúng tôi biết chắc chắn những gì các trình duyệt khác đang theo đuổi,” giám đốc cao cấp phụ trách IE của Microsoft - Amy Barzdukas cho biết. “Các hãng trình duyệt khác cần quan tâm không chỉ với những công nghệ mới nhất mà còn với tất cả những người đang sử dụng web nữa.”
JavaScript vs Flash vs Silverlight
Microsoft cũng có câu trả lời khác cho những ai muốn xây dựng các ứng dụng web phức tạp: Silverlight. Phiên bản 3 của nền tảng này vừa được gã khổng lồ phần mềm giới thiệu trong tuần trước. Silverlight đối đầu trực tiếp với Flash của Adobe, plug-in đang phổ biến nhất trong các trình duyệt hiện nay, tiếp thêm rất nhiều sức mạnh cho web.
Xu hướng hiện tại là sử dụng JavaScript là thay thế cho Silverlight – vốn sử dụng ngôn ngữ C# của Microsoft và Flash – sử dụng ngôn ngữ “bà con” với JavaScript có tên ActionScript.
“JavaScript trong Chrome đạt tốc độ gần tương đương với Flash,” Mr Doob – chuyên gia phát triển Chrome giấu tên nói. Mặc dù vậy, nó cũng có những điểm yếu. Theo chuyên gia này các công cụ hiện tại của JavaScript đều đã lạc hậu, và một điểm nữa là JavaScript thường thay đổi phụ thuộc vào trình duyệt.
“Thế mạnh của ActionScript là nó trông hoàn toàn giống nhau trên bất kì trình duyệt nào và bất kì phiên bản nào của cùng mộ trình duyệt, thậm chí trên cả IE6! Còn JavaScript lại phụ thuộc vào tính năng hỗ trợ của trình duyệt do đó bạn sẽ phải dành nhiều thời gian hơn để chắc chắn rằng website của bạn sẽ chạy tốt trên tất cả các trình duyệt hơn là việc đơn thuần phát triển trang web,” Mr Doob nói.
Rõ ràng, khi các công nghệ lập trình chín muồi, chúng sẽ tạo nên các chuẩn mới và các công cụ hỗ trợ cũng phải theo chuẩn đó. Còn hiện tại, tốc độ vẫn là mục tiêu ưu tiên hàng đầu – ít nhất cho đến khi JavaScript đủ nhanh để có thể bỏ qua những vấn đề khác.
“Tất cả những gì JavaScript cần là thu hút sự chú ý của các công ty vào vấn đề cải thiện tốc độ,” Darin Fisher của Google nói. “Rồi bỗng nhiên vấn đề đó sẽ không còn là vấn đề và chúng ta có thể chuyển sự quan tâm sang một vấn đề khác.”
JavaScript là công cụ cho phép các nhà phát triển tạo ra mọi thứ từ những menu đơn giản đến các ứng dụng trực tuyến phức tạp trong nền tảng Internet ngày nay. Chính JavaScript là nhân tố gần đây đã châm ngòi cho cuộc chiến trình duyệt mới.
JavaScript ra đời vào giữa thập kỷ 90 khi Internet Explorer của Microsoft thách thức trình duyệt đang thống lĩnh thị trường lúc đó – Netscape Navigator. IE đã giành phần thắng, nhưng hiện tại IE lại đang phải đối mặt với thách thức từ kẻ thừa kế của Navigator – Mozilla Firefox và những “kẻ thù” mới như Google Chrome, Apple Safari và Opera.
Tất cả các đối thủ của IE đều lấy khả năng xử lý JavaScript làm thế mạnh tấn công của mình – thậm chí còn phá triển riêng engine JavaScript cho trình duyệt như Chrome với V8, Firefox TraceMonkey, Opera có Furhark và sắp tới là Carakan, Safari mới có Nitro – là phiên bản do Apple phát triển từ WebKit Squirrelfish
Mặc dù hiện tại IE vẫn đang lết sau các đối thủ về khả năng xử lí JavaScript nhưng Microsoft vẫn tỏ ra quan tâm về khả năng tổng thể của trình duyệt hơn là chỉ riêng khả năng xử lý JavaScript.
Mới đây, Microsoft tung ra phiên bản mới nhất của trình duyệt con cưng của mình – Internet Explorer 8. “Chúng tôi sẽ cải tiến các engine script trong thời gian tới nhưng hiện nay chưa rõ liệu có bao nhiêu người cảm thấy bị gò bó với khả năng xử lý script của trình duyệt hiện tại,” Dean Hachamovitch, giám đốc phụ trách IE của Microsoft cho biết. “JavaScript hiện chỉ chiếm một tỉ lệ nhỏ trong việc tăng tốc độ tải về của một trang web. Nó là một phần, nhưng chưa bao giờ là tất cả.”
Bởi vì nó dễ được cân đong đo đếm nên khả năng xử lý JavaScript thường được lấy làm “tâm điểm đại diện cho khả năng xử lý của toàn bộ trình duyệt”. Microsoft gần đây đã tiến hành một bài test với các trình duyệt hiện có, theo đó thì IE8 xử lý tốt hơn nhiều so với Firefox 3.0.5 và Chrome 1.0.
Trong khi đó, một ngày trước khi IE8 phát hành, Google cho ra mắt trang Chrome Experiment để đề cao khả năng xử lý JavaScript và quảng bá cho trình duyệt con đẻ của mình. Trong khi Chrome có thể chạy các “ứng dụng web” một các hoàn toàn tự tin thì IE lại tỏ ra khá e dè.
Trình duyệt và ứng dụng web
Sự khác nhau giữa các hãng đối thủ trong cuộc chiến trình duyệt có thể được tút về một vấn đề: trong khi Microsoft vẫn đang tập trung vào nền tảng web của ngày hôm nay thì các hãng đối thủ lại đang tập trung cho web của ngày mai.
Internet đã biến đổi rất nhanh từ khi chỉ là những trang web tĩnh để đọc với các đường liên kết đến một trang web chứa các ứng dụng có thể thực hiện các tác vụ và tương tác với người dùng. Hay nói cách khác, các trình duyệt hiện tại cũng phải xử lý dữ liệu bên cạnh việc tải các trang web. Microsoft hiện vẫn giữ vị trí thống lĩnh với 67% thị phần trình duyệt – theo con số thống kê của Net Applications – phản ánh xu hướng web thống trị hiện nay, và các hãng đối thủ của Microsoft lại nhắm tới cái đích mà họ cho rằng sẽ trở thành xu hướng thống trị trong nay mai.
“JavaScript càng nhanh bao nhiêu thì các website sẽ càng trở nên thú vị và tăng khả năng tương tác lên bấy nhiêu,” Mike Beltzner, giám đốc phụ trách Firefox của Mozilla nói.
Gã khổng lồ tìm kiếm cũng đồng ý với nhận định này: “Chúng tôi thấy rất nhiều nhà phát triển web phải kêu ca với thực tế là họ không thể thực hiện những thứ họ muốn bởi những giới hạn với JavaScript,” Darin Fisher, chuyên gia phát triển Chrome của Google cho biết. JavaScript rõ ràng không phải là tất cả, nhưng Google kết luận rằng “việc nâng cấp JavaScript chính là cơ hội lớn nhất để tăng tốc trình duyệt mà chúng ta có thể làm lúc này.”
Google quan tâm trực tiếp đến việc tăng tốc JavaScript bởi nó là một trong những công cụ tốt nhất hỗ trợ điện toán đám mây – là dạng ứng dụng và dịch vụ internet thay thế các ứng dụng trên máy tính cá nhân hiện nay.
Các ứng dụng được xây dựng trên nền tảng JavaScript như Google Docs, Google Calendar và Gmail rõ ràng ngày càng trở nên phổ biến. Ngoài ra, Yahoo, Facebook và rất rất nhiều các trang web khác cũng sử dụng nhiều JavaScript. Bản thân Microsoft cũng đang tiến hành phát triển phiên bản Office trực tuyến – cũng là một dạng ứng dụng web.
Zoho của AdventNet – cung cấp các công cụ xử lý văn bản trên nền web – là một công ty khác cũng đang rất quan tâm tới việc tăng tốc JavaScript.
“Chúng tôi rất thích thú bởi nó phản ánh một bước đột phá quan trọng trong khả năng xử lý JavaScript cũng như tăng cường khả năng cho những ứng dụng như của chúng tôi,” Sridhar Vembu - giám đốc điều hành của Zoho bình luận về thế hệ trình duyệt tiếp theo. “Trong một năm tới đây, tôi nghĩ chúng ta sẽ thấy những trình duyệt này sẽ lật ngược thế cờ và áp đảo thị trường.”
Vembu cũng tỏ ra lạc quan về việc Microsoft sẽ sớm thu hẹp khoảng cách về JavaScript với các hãng đối thủ. “Tôi tin rằng Microsoft sẽ sớm đuổi kịp các hãng đối thủ,” ông nói.
Tuy nhiên, nếu chỉ nhấn mạnh vào tầm quan trọng của chỉ JavaScript với các ứng dụng web thì đã xem nhẹ vấn đề. (Tất nhiên là ngoài ra còn có một số yếu tố khác thuộc về chất lượng trình duyệt như bảo mật, khả năng hỗ trợ plug-in, sự hỗ trợ từ hệ điều hành, giao diện người dùng và cả sự hỗ trợ từ các website), các ứng dụng web còn được hỗ trợ từ các chuẩn web sắp tới như HTML5 và CSS. Nhưng JavaScript chính là chiếc cầu nối các thành tố đó vào trong một website để giúp nó có thể “thực hiện” được một tác vụ nào đó chứ không đơn giản chỉ là “thể hiện” một cái gì đó.
“Tất cả đều được kết nối bởi JavaScript. Nó thực sự là ‘xương sống’ của trang web,” Beltzner nói.
Cuộc đua phát triển trình duyệt
JavaScript không phải tự nhiên nổi lên trong 1 sớm một chiều mà sự phố biến của nó đã được củng cố từng bước khi các nhà phát triển phát hiện ra có thể sử dụng nó để tạo ra khả năng tương tác giống như trên ứng dụng PC cho các ứng dụng web. Lấy ví dụ như với Yahoo Mail, người dùng có thể chọn vào một thư và kéo thả nó vào một thư mục. Ngôn ngữ JavaScript cao cấp hơn này còn được gọi là Ajax.
“Một vài năm trước đây, các nhà phát triển bắt đầu áp dụng các công cụ phát triển mới sử dụng nhiều JavaScript hơn trước đây,” Beltzner nói. “Chúng ta đang đạt tới thời điểm mà các nhà phát triển web muốn làm nhiều hơn khả năng các trình duyệt hiện tại có thể xử lý được.”
Trong năm 2008, các JavaScript engine bắt đầu được chú ý như là những ngôi sao mới của trình duyệt. Tháng 6 Apple phát triển Squirrelfish từ nền tảng WebKit, sau đó là Squirrelfish Extreme vào tháng 9. Firefox cũng tung ra TraceMonkey vào tháng 8. Google quảng cáo công cụ biên dịch JavaScript - V8 cùng với trình duyệt “con đẻ” Chrome của mình vào tháng 9. Trong tháng 2 vừa qua, Opera giới thiệu Carakan và cũng trong tháng đó Apple trình diễn Safari 4 với tốc độ tải JavaScript vượt trội.
“Tôi cho rằng chính WebKit đã châm ngòi cho cuộc chạy đua này,” Mike Beltzner nói. “Với việc các đối thủ các đều tìm cách tăng tốc trong cuộc đua khiến chúng tôi không khỏi tự hỏi liệu chúng tôi đã làm mọi thứ tốt nhất có thể hay chưa.” Và sự ra đời của Chrome rõ ràng càng khiến cho áp lực tăng cao.
Microsoft cũng tự bảo vệ ý kiến của mình. “Chúng tôi biết chắc chắn những gì các trình duyệt khác đang theo đuổi,” giám đốc cao cấp phụ trách IE của Microsoft - Amy Barzdukas cho biết. “Các hãng trình duyệt khác cần quan tâm không chỉ với những công nghệ mới nhất mà còn với tất cả những người đang sử dụng web nữa.”
JavaScript vs Flash vs Silverlight
Microsoft cũng có câu trả lời khác cho những ai muốn xây dựng các ứng dụng web phức tạp: Silverlight. Phiên bản 3 của nền tảng này vừa được gã khổng lồ phần mềm giới thiệu trong tuần trước. Silverlight đối đầu trực tiếp với Flash của Adobe, plug-in đang phổ biến nhất trong các trình duyệt hiện nay, tiếp thêm rất nhiều sức mạnh cho web.
Xu hướng hiện tại là sử dụng JavaScript là thay thế cho Silverlight – vốn sử dụng ngôn ngữ C# của Microsoft và Flash – sử dụng ngôn ngữ “bà con” với JavaScript có tên ActionScript.
“JavaScript trong Chrome đạt tốc độ gần tương đương với Flash,” Mr Doob – chuyên gia phát triển Chrome giấu tên nói. Mặc dù vậy, nó cũng có những điểm yếu. Theo chuyên gia này các công cụ hiện tại của JavaScript đều đã lạc hậu, và một điểm nữa là JavaScript thường thay đổi phụ thuộc vào trình duyệt.
“Thế mạnh của ActionScript là nó trông hoàn toàn giống nhau trên bất kì trình duyệt nào và bất kì phiên bản nào của cùng mộ trình duyệt, thậm chí trên cả IE6! Còn JavaScript lại phụ thuộc vào tính năng hỗ trợ của trình duyệt do đó bạn sẽ phải dành nhiều thời gian hơn để chắc chắn rằng website của bạn sẽ chạy tốt trên tất cả các trình duyệt hơn là việc đơn thuần phát triển trang web,” Mr Doob nói.
Rõ ràng, khi các công nghệ lập trình chín muồi, chúng sẽ tạo nên các chuẩn mới và các công cụ hỗ trợ cũng phải theo chuẩn đó. Còn hiện tại, tốc độ vẫn là mục tiêu ưu tiên hàng đầu – ít nhất cho đến khi JavaScript đủ nhanh để có thể bỏ qua những vấn đề khác.
“Tất cả những gì JavaScript cần là thu hút sự chú ý của các công ty vào vấn đề cải thiện tốc độ,” Darin Fisher của Google nói. “Rồi bỗng nhiên vấn đề đó sẽ không còn là vấn đề và chúng ta có thể chuyển sự quan tâm sang một vấn đề khác.”
Nguồn: CNET
0 nhận xét